برترینهای تئاتر 1402 ایران
به گزارش رسانه خبری تئاترآنلاین، بررسی کمّی و آماری در مبحث پژوهش همواره مورد تاکید صاحبان اندیشه و سیاستگذران عرصههای مختلف بوده است. این مهم، میتواند، بستری را فراهم کند تا پژوهشگران بتوانند به تحلیل درستی از پدیدههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی دست پیدا کرده و در جهت حرکت به سمت توسعه پایدار برنامهریزی کنند.
باتوجه به کارکرد رسانه و نقش آن در تمام زمینههای توسعهای و بهویژه فرهنگ و هنر، تئاترآنلاین، همواره تلاش کرده است، رسالت رسانهای خود را جامۀ عمل پوشانده و نقشی تسهیلگر در این مقوله داشته باشد. این گزارش نیز با تاکید بر همین هدف تهیه شده و علاوه بر مرور این آثار، به برخی نکات آماری که میتواند زمینهساز تحلیل کیفی تولید و ارائۀ آثار تئاتریِ دیگر شود، اشاره کرده است.
در این گزارش نمایش های برتر اجرا شده در سال 1402 در عناوینی مشخص بر اساس آمار درج شده در سایتهای فروش و پایگاههای خبری معرفی شدهاند که به شرح زیر میباشد:
پرفروشترین نمایش ایران 1402
نمایش «بک تو بلک»با فروش بیش از 8 میلیارد تومان عنوان پرفروشترین نمایش ایران در سال 1402 را به خود اختصاص داد. بک تو بلک به نویسندگی و کارگردانی سجاد افشاریان و با بازی خود او، مهدی زندیه و نیکو بستانی به جز تهران، در مشهد نیز با روزی دو سانس اجرا به فروش ۸ میلیارد و ۶۵۴ میلیون تومان رسید.

این نمایش فروردین ۱۴۰۳ در تهران بار دیگر اجرا میشود و از اواخر اردیبهشت نیز تور اجراهای خود را از آلمان آغاز خواهد کرد.
پرفروشترین در تهران 1402
نمایش «تهران پاریس تهران» با فروش بیش از ۷ میلیارد تومان پرفروشترین تئاتر تهران در سال ۱۴۰۲ شد.
این نمایش به کارگردانی سعید دشتی و تهیه کنندگی سید سام بهشتی از آبان تا اسفند سال جاری در تماشاخانه ملک به روی صحنه رفته است. در نمایش «تهران پاریس تهران» سینا ساعی، آیدا ماهیانی و فرزین محدث ایفای نقش کردهاند.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: سارا دختری جوان، پس از مرگ پدرش برای انتقام از عوامل قتل او، نقشهاش را شروع کرده و به پاریس رفته و پس از بازگشت به ایران وارد قصهای پیچیده میشود.
«تهران پاریس تهران» با فروش ۷،۰۳۶،۸۳۱،۵۰۰ تومان در یک بازه زمانی و بدون بازتولید پر فروش ترین نمایش سال ۱۴۰۲ در تهران شد.
پرجایزهترین تئاتر 1402
با توجه به جشنوارههای معتبر داخلی از جمله تئاتر فجر و همچنین دومین جشنواره تئاتر و موسیقی حافظ میتوان این عنوان را در سال 1402 به نمایش «هیدن» به کارگردانی کوروش شاهونه داد.
نمایش هیدن موفق به دریافت دو تندیس جشنواره تئاتر فجر در بخشهای کارگردانی توسط کوروش شاهونه و بازیگری زن توسط ریحانه رضی شد. همچنین این زوج هنرمند در دومین جشن تئاتر و موسیقی علی معلم(جشن حافظ) نیز موفق به دریافت تندیس حافظ برای بهترین کارگردانی و تندیس ویژه هیئت داوران برای نقش ویژه زن نابینا شد.

حمید رحیمی، ریحانه رضی، عطا عمرانی، آیت بیغم، آناهید ادبی، فرناز حسینمردی بازیگران نمایش «هیدن» هستند.
در توضیح این اثر آمده است: «انسانهای بینایی که حقیقت را کتمان میکنند، نابینا هستند»!
پرامتیازترین نمایشهای 1402
بر اساس امتیازدهی کاربران سایت تیوال و امتیازی که از عدد 5 به نمایشها اختصاص داده میشود، در سال 1402 میتوان به سه نمایش با امتیاز 4/6 از 5 اشاره کرد:
1.نمایش کمدی «فین جین» به نویسندگی ابوالفضل حاجی علیخانی، کارگردانی محمود موسوی و تهیهکنندگی محمود مداحی که یکی از نمایشهای کمدی بهمن و اسفند ۱۴۰۲ بوده است و تا پایان فروردین ۱۴۰۳ به اجرایش ادامه خواهد داد. سیدجواد یحیوی، حسین شفیعی، مسعود بهارلو، محمدهادی عطایی، الهه پورجمشید، محسن زرآبادیپور، حسین میرزائیان، حامد لطفی و علیرضا ذوالفقاری بازیگرانی هستند که به ترتیب ورود به صحنه در این نمایش به ایفای نقش میپردازند.
در خلاصه داستان نمایش «فین جین» آمده است: «اجرای نمایش زندگی امیرکبیر با لحنی کمدی به روایت جنی به نام جین که آرزوی جنیان حمام فین است.»
2.نمایش «دُشمنِ خدا» به نویسندگی عمادالدین رجبلو و کارگردانی مجید عراقی نیز با امتیاز بالای 4.6 از نگاه کاربران تیوال نیز عنوان پرامتیازترین را کسب میکند. این نمایش که دور اول اجرای خود را در عمارت نوفللوشاتو با استقبال و حضور علاقهمندان گذرانده بود، از ۲۸ آذر در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت. و در سال آینده نیز برای بار سوم در یکی از تماشاخانههای تهران اجرای خود را تمدید میکند.
علی غریب، مجید عراقی، سیدهاسوه صادقی، امیرمحمد درویش و حامد فعال در این اثر نمایشی ایفای نقش میکنند. همچنین نفس جافری و ضحا رجاییفر بازیگران ۸ ساله این نمایش هستند، که توجه منتقدان، هنرمندان و مخاطبان را به بازی خود جلب کردهاند.
3. نمایش عروسکی «مَثلث» نیز با امتیاز 4/6 در گروه پرامتیازترینها قرار میگیرد. «مَثلِث» نوشته مشترک قیس یساقی، محمدجواد مهدیان و فواد زیدانلویی با کارگرانی قیس یساقی با مدتزمان ۴۰ دقیقه است که در سالن قشقایی تئاتر شهر در دو سانس به روی صحنه رفت. شخصیتهای «مَثلِث» از دل نمایشنامههای هملت و مکبث خلق شده و همین امر موجب جذب مخاطبین به نسبت سختگیر گردیده است. این نمایش عروسکس در جشنواره های داخلی و خارجی نیز به شدت مورد اسقبال قرار گرفته است.
پراجرا ترین نمایش 1402
این عنوان نیز به نمایش «هیدن» که از نمایشهای پرمخاطب و پر فروش تئاتر ایران در سال ۱۴۰۲ بود تعلق میگیرد.

این نمایش در مجموع با اجرا در سالن قشقایی تئاتر شهر و همچنین سالن تئاتر هامون که به دلیل اسقبال مخاطبین در دو سانس به روی صحنه رفت بیش از 230 اجرا را پشت سر گذاشته است. گفتنی است نمایش هیدن در آغاز سال ۱۴۰۳ دوباره روی صحنه خواهد آمد.
پربازیگرترین نمایش 1402
نمایش «انسان/اسب، پنجاه/پنجاه» به کارگردانی مرتضی اسماعیلکاشی که در تالار اصلی مولوی و پردیس تئاتر شهرزاد به روی صحنه رفت با 37 بازیگر عنوان پربازیگرترین و البته یکی از موفقترین نمایشهای کارگاهی 1402 را به خود اختصاص میدهد.

در خلاصه داستان این نمایش به نویسندگی مشترک هاله مشتاقی نیا و مرتضی اسماعیل کاشی آمده است: «درهای ساختمان موزه ای که سال ها پیش، اردوگاه مرگ بوده به روی زن و مردِ بازیگری باز می شود. این دو تنها بازماندگانِ آن قربانگاه هستند که از آن جا فرار کرده بودند، ارواحِ کشتهشدگان که بازیگرانی بودند با فعالیتهای ضدفاشیستی، فراخوانده میشوند و در جهانی وهمآلود نمایشی که مجبور بودند زیرِ شکنجه بازی کنند تا زنده بمانند، دوباره جان میگیرد.»
طولانیترین نمایشهای 1402
عنوان طولانیترین نمایش 1402 به دو اثر با سبکهایی کاملا متفاوت تعلق میگیرد. یکی نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت، که توسط گروه تئاتر «شایا» به سرپرستی و کارگردانی حمیدرضا نعیمی در سالن اصلی تئاتر شهر با مدت زمان 2 سلاعت به روی صحنه رفت.
و دیگری نمایش «خبری از او نیست» به نویسندگی و کارگردانی جواد مولانیا که در زمستان 1402 با مدت زمان 2 ساعت در پردیس تئاتر و موسیقی باغ کتاب به روی صحنه رفت.
کوتاهترین نمایش 1402
عنوان کوتاهترین و البته یکی از تاثیرگذارترین نمایشهای 1402 را میتوان به نمایش عروسکی «مامان» به نویسندگی و کارگردانی الهام سلج محمودی که در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت، داد. مدت زمان این نمایش چیزی بین 35 تا 40 دقیقه بود، اما همین زمان کوتاه برای برانگیختن احساسات مخاطب و برقراری ارتباط با شخصیتهای عروسکی نمایش کافی بود.

البته لازم به ذکر است که این نمایش عروسکی مخصوص بزرگسالان در اجرای مجدد خود در سالن تئاتر هامون با ایجاد تغییراتی در روند نمایشنامه مدت زمان اجرای خود را به 50 دقیقه افزایش داد.
ترسناکترین نمایش 1402
طبق نظرسنجیهای انجام شده، نمایش «راهنمای جامع هیولا شدن» که روایتی روانشناختی از یک داستان هولناک واقعی است به نویسندگی و کارگردانی سهاب محبعلی میتواند عنوان ترسناکترین نمایش 1402 را به خود اختصاص دهد. در این نمایش دلایل و انگیزههای یک جنایت، در قالب روایتی پازلگونه و معمایی رونمایی خواهد شد. به گفته کارگردان این نمایش، برای نگارش متن بیشتر از هزار ساعت مستند، گزارش و تحلیل روانشناسی جنایتهای مختلف در سراسر جهان با همکاری مشاوران متخصص سلامت روان بررسی شدهاند.