تشکیل انجمن عکاسان تئاتر به این هنر اصیل کمک می کند

در سال ۱۳۹۳ فعالیت گروه‌های نمایشی مشهد چشمگیر بوده و این امر سبب شد تا عکاسان تئاتر مشهد نیز حضور فعال تری در این عرصه داشته باشند و با عکس هایی که از اجرای تئاترهای مشهد خلق کردند، در جشنواره‌های گوناگون ملی و بین المللی نیز بخوبی بدرخشند.

به نظر می‌رسد، از ابتدای سال جاری حضور عکاسان تئاتر مشهد در تئاترشهر کمرنگ تر از گذشته شده که این امر مستلزم بررسی علل گوناگون آن است. بنابراین در این گزارش با دو نفر از عکاسان تئاتر مشهد همکلام شدیم تا به بررسی علل کمرنگ شدن حضور عکاسان در عرصه تئاتر مشهد بپردازیم.

لزوم توجه به تشکیل انجمن عکاسان تئاتر در مشهد

در این زمینه به سراغ دکتر مهرداد مزاری (مسیحا) که دانش آموخته رشته پزشکی است و سابقه فعالیت عکاسی و به طور خاص عکاسی تئاتر مشهد را دارد، می‌روم. او که برگزیده مسابقه عکس سی ‌و سومین جشنواره بین ‌المللی تئا‌تر فجر در دو بخش و مدرس شماری از كارگاه‌های عكاسی تئاتر در مشهد و شهرهای دیگر کشور بوده است، در ارتباط با عکاسی تئاتر می‌گوید: عکاسی تئاتر اساساً در دو بخش خبری و حرفه‌ای است، بنابراین تفاوت‌های عمده‌ای میان این دو نوع پوشش تصویری از هنرهای نمایشی وجود دارد.
مسیحا، مهارت‌های تکنیکی عکاسی را همراه با چاشنی دیدگاه هنری و تلفیق آن با اطلاعات این هنر می‌داند و بیان می‌کند: به عنوان مثال عکاس خبری سینما باید بداند که سکانس، پلان یا دکوپاژ چیست و عکاس تئاتر باید حداقل مفاهیم کلی مانند میزانسن، آکسوار و… را بشناسد.
او بر تفاوت ماهیت کار عکاس حرفه‌ای تئاتر با عکاس خبری تأکید می‌کند و می‌افزاید: تهیه کننده معمولاً با مشورت کارگردان، عکاس را انتخاب می‌کند که بتواند با حضور در تمرینات و اجراها افزون بر ثبت تصاویر جذاب، به کشش تماشاگر به تئاتر از یک سو و به کارگیری دیدگاه‌های کارگردان در آثار خود از سوی دیگر مفاهم کلی نمایش را به تصویر بکشد.
این عکاس برگزیده سی و سومین جشنواره بین المللی تئاتر با تأکید بر اینکه در مواقعی حق را به سالن‌ها و گروه‌های نمایشی داده‌ام که به هر عکاسی اجازه ورود به سالن را ندهند، خاطرنشان می‌کند: در بسیاری از موارد شاهد حضور عکاسانی بوده‌ایم که با ایجاد سر و صدا، رفت و آمدهای نابجا و حتی استفاده از فلش، تمرکز بازیگران و تماشاگران را مختل کرده‌اند.
مسیحا می‌گوید: تهیه کننده‌ای در تئاتر غیرحرفه‌ای نیست و این مسأله سبب شده تا نام عکاسانی به عنوان عکاس رسمی یک نمایش ذکر شود که حتی یک بار هم عکاسی تئاتر انجام نداده و تجربه‌ای ندارد، و می‌گوید: دو علت عمده برای پایین بودن حضور عکاسان مشهد در عرصه تئاتر وجود دارد که از آن جمله می‌توان به کمبود عکاس تئاتر و غیرحرفه‌ای بودن هنر نمایش در مشهد اشاره کرد، از سوی دیگر تئاتر شهر مشهد هنوز غیرحرفه‌ای است و این امر در تمام زمینه‌ها از تهیه و تولید گرفته تا تبلیغات و فروش کاملاً مشهود است.
او به این امر که تئاتر حرفه‌ای افزون بر تمام مراحل خود، تهیه کننده، مدیر تولید و مدیر روابط عمومی دارد، تأکید می‌کند و می‌افزاید: در این نوع تئاتر، دستمزد هر فرد مشخص است، در حالی که در نوع غیرحرفه‌ای آن موضوعات مالی مشخص نیست، بنابراین در فضای غیرحرفه‌ای تئاتر، جایگاه عکاس نیز مشخص نیست و بیشتر گروه‌ها به دنبال این هستند که به هر نحوی شده یک نفر را به عنوان عکاس کار خود معرفی کرده و تصاویری هم از نمایش را برای تبلیغات و آرشیو خود داشته باشند.
مسیحا می‌افزاید: نتیجه تمام این فرایندها و رفتارهای غیرحرفه‌ای تئاتر باقی ماندن مقادیر فراوانی عکس‌های بی ارزش و ضعیف از نمایش‌ها و کناره گیری عکاسان تئاتر از هنر نمایش مشهد است.
این مدرس عکاس تئاتر تشکیل انجمن عکاسان تئاتر مشهد را همچون آجیل مشکل گشایی می‌داند که بواسطه ارایه کارت برای عکاسان این عرصه می‌تواند به حضور بیشتر آن‌ها در عرصه تئاتر حرفه‌ای و اجراهای عمومی در مشهد منجر شود.
اشکال از ساختاری است که معتقدم وجود ندارد
مهدی مصباحی با سابقه 6 ساله در عرصه عکاسی تئاتر هم دل پردردی دارد؛ زیرا عکاسی تئاتر را از گذشته تاکنون مهجور می‌داند و بیان می‌کند: اکنون کمرنگ شدن حضور عکاسان تئاتر شاید به معنای تأیید پررنگ بودن حضور پیش از این نیست.
او که برگزیده دو دوره در جشن اردیبهشت تئاتر خراسان رضوی است، خاطرنشان می‌کند: هنجار اقتصادی، وضعیت اقتصاد هنر و تغییر مناسبات فردی همراه با تغییر انگیزه‌های حضور، عدم کسب درآمد و شغل حرفه‌ای به عنوان عکاس، کیفیت متوسط تولید، بی مصرف ماندن عکس‌ها و شاید تا حدودی قدرنشناسی و عدم درایت و استفاده از فرصت حضور عکاسان توسط مسؤولان، می‌تواند علت کم فروغ شدن آتش زیر دیگی شود که گاهی برای پرشدن بیلان کار می‌جوشد.
مصباحی، اشکال را از ساختاری می‌داند که معتقد است، این ساختار وجود ندارد و اضافه می‌کند: در تشکیل یک ساختار با موضوع عکاسی تئاتر، دغدغه‌ای در مدیران و تصمیم گیرندگان وجود ندارد و اگر عده‌ای اندک برای رسیدن به آن کوشیدند، در این مسیر پرمانع به نتیجه بلندمدت نرسیدند. این عکاس تئاتر که تاکنون سه نمایشگاه انفرادی عکس تئاتر برگزار کرده است، اظهار می‌دارد: تشکیل انجمن، توجه به آموزش، تشویق عکاسان جوان و هدایت علاقه‌مندان همراه با استفاده از تجربه افراد مجرب و تبدیل فرصت‌ها به نعمت برای هیچ مسؤولی اولویت نیست.
او تصریح می‌کند: هویت بخشیدن به عکس تئاتر و عکاسی آن، در فراز و فرود و مسیری قرار دارد که ناگزیر باید پیموده شود و عزمی است که با حضور خود عکاسان تئاتر همراه با حسن مدیریت مسؤولان و برنامه و بودجه به مسیر درست هدایت شود.

منبع: قدس آنلاین