فروش بلیت تئاتر، فقط یک تراکنش ساده نیست؛ بلکه بخشی از تجربه فرهنگی مخاطب است
تحریریه تئاتر آنلاین، در روزهای اخیر شاهد این هستیم که یک سایت فروش کتاب و فایل‌های صوتی و متنی، تهیه‌کنندگی یک اثر نمایشی در تهران را بر عهده گرفته و بلیت‌فروشی این اثر نیز از طریق همان پلتفرم انجام می‌شود. همین موضوع بهانه‌ای برای نوشتن این یادداشت شد.
هر کاری تخصص خودش را می‌طلبد و بنا نیست ما ایرانی‌ها به صرف اینکه می‌توانیم یا امکانات فنی داریم، وارد هر حوزه‌ای شویم. در چند سال اخیر، سایت‌های فروش بلیت زیادی برای تئاتر و سینما راه‌اندازی شده‌اند. اینکه این تنوع ایجاد شده و انحصار شکسته شده، در ذات خودش خوب است، اما مسئله اینجاست که بسیاری از این سایت‌ها بدون تخصص لازم، صرفاً برای اینکه بگویند “ما هم بلدیم” یا برای گرفتن بخشی از بازار، وارد این فضا شده‌اند — و این اتفاق خوبی نیست.
تناقض عجیب اینجاست که بعضی سایت‌ها که خودشان در برخی از حوزه‌ها انحصار دارند، با شعار شکستن انحصار وارد حوزه تئاتر شده‌اند.
برای مثال، یکی از بزرگ‌ترین برندهای تاکسی اینترنتی کشور، چه دلیلی داشت که به حوزه فروش بلیت ورود کند؟ سایت تیکت را راه‌اندازی کرد، کلی هزینه کرد، اما در نهایت تعطیل شد. آیا این همه هزینه و اتلاف منابع برای اثبات اینکه “ما هم می‌توانیم” ارزش داشت؟
اینکه شما تهیه‌کننده یک تئاتر باشید و تصمیم بگیرید روی سایت خودتان بلیت بفروشید، نه تنها ورود به کاری است که تخصص آن را ندارید، بلکه ممکن است به کل چرخه‌ی فروش بلیت در شهرتان هم آسیب بزند.
واقعیت این است که فروش بلیت تئاتر، فقط یک تراکنش ساده نیست؛ بلکه بخشی از تجربه فرهنگی مخاطب است. مخاطب از لحظه‌ای که تصمیم به تماشای یک نمایش می‌گیرد، وارد مسیر ارتباطی با اثر می‌شود؛ از نحوه معرفی، شیوه خرید، طراحی و اعتبار سایت فروش گرفته تا خدمات پس از خرید. همه این‌ها در ذهن مخاطب تصویر و احساسی از تئاتر می‌سازند. اگر این مسیر توسط کسانی مدیریت شود که شناختی از فضای تئاتر و مخاطب آن ندارند، تجربه‌ای ناقص و گاه حتی آزاردهنده رقم خواهد خورد.
سیستم فروش بلیت، فقط ابزار پرداخت نیست؛ یک شبکه‌ی پشتیبانی، برنامه‌ریزی و تعامل با مخاطب است.
در مواردی دیده شده که صرفاً به خاطر درصد خدمات فروش یا به‌خاطر تفاوت‌هایی که شاید برای مخاطب عادی هم محسوس نباشد، تئاترها از سایت‌های بلیت‌فروشی معتبر فاصله گرفته‌اند. این تصمیمات نه‌تنها به ضرر فروش است، بلکه به انسجام فضای فرهنگی هم لطمه می‌زند.
همچنین حضور سایت‌های بزرگ پایتخت در شهرستان‌ها و حذف یا تضعیف سایت‌های بومی اتفاق خوشایندی نیست. چون باعث می‌شود بستر رشد و هویت فرهنگی محلی از بین برود.
همان‌طور که می‌گویند: «هر چیزی که عوض داره گله نداره». ولی باید دید آیا این تغییر واقعاً به نفع تئاتر و مخاطب هست یا صرفاً یک تصمیم لحظه‌ای برای منافع کوتاه‌مدت؟
پیشنهاد من به اهالی تئاتر این است که برای پیشنهادهای لحظه‌ای و جذاب، سریع و بی‌برنامه موقعیت فروش خود را تغییر ندهید. اگر تهیه‌کننده یا اسپانسری سراغتان آمد، از سیستم فروش بلیت تئاتر شهرتان حمایت کنید. وفاداری به سیستم‌های بومی، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت فرهنگی است.
در ادامه باید گفت: تئاتر، زنگ تفریح یا دورهمی نیست. لطفاً چه در تولید، چه در اجرا و چه در فروش، برای آن ارزش قائل شوید.
هر کسی را بهر کاری ساختند.
ایران تئاتر در گزارشی به معرفی وب‌سایت‌های فروش بلیت پرداخت و نوشت: باوجود اینکه سایت‌های فروش بلیتی چون تیوال، سینما تیکت، ایران تیک، گیشه 7، گیشه تئاتر و … امکان فروش بلیت در سراسر کشور را دارند اما این بازار رقابتی موجب شده بسیاری از استان‌ها، سایت‌های فروش بلیت اختصاصی خود را راه‌اندازی کنند که مورد استقبال هنرمندان و تماشاگران قرارگرفته که به برخی از آن‌ها به‌صورت فهرست‌وار اشاره می‌کنیم: استان خراسان رضوی و شمالی: سایت گیشات، استان گیلان: تی صندلی، استان مازندران: ایران اجرا، استان هرمزگان: سایت‌های بلیت بند و شرجی، استان قزوین: سایت‌های تیکیت، گیشه رستان و گیشه قزوین کنسرت، استان بوشهر: سایت‌های: بلیت باکس و کلاغ ما، استان فارس: سایت‌های ایران تیک و شیراز تیک، استان آذربایجان شرقی: سایت ای بلیت، استان یزد: سایت‌های یزد گیشه و گیشه 10، اصفهان: سایت‌های گیشه 8 و اصفهان تیکت، استان قم: سایت بلیتیما، استان اردبیل: سایت تیک آرت.
یادداشت: محمدجواد عبدی
