شيار 143 ؛ فيلمي که در سينمای ايران ماندگار می شود
روزي که منتقدان و مخاطبان هميشگي جشنواره فيلم فجر به بررسي فيلم اولي هاي جشنواره سي و يکم مي پرداختند و در کنار اسم عجيب و غريب فيلم «اشيا از آنچه در آينه مي بينيد به شما نزديک ترند» نام نرگس آبيار کارگردان تازه کار سينماي ايران را ديدند، تصور نمي کردند که يک سال بعد همين کارگردان تازه کار، فيلمي بسازد که نه تنها پديده سي و دومين جشنواره فيلم فجر شود بلکه سينماي ايران را هم به وجد آورد. نرگس آبيار در دومين تجربه خود آن چنان غيرقابل انتظار ظاهر شد که حتي هيئت انتخاب بخش سوداي سيمرغ جشنواره را هم غافلگير کرد و باعث شد اشتباه اساسي اعضاي اين هيئت، انتخاب نکردن فيلمي در بخش مسابقه باشد که پديده جشنواره مي شود و اتفاق تازه اي را در سينماي ايران رقم مي زند و بزرگان سينما را به تحسين آن وا مي دارد و همين واکنش ها هم باعث مي شود که ديده شود و حقش را بگيرد. شيار 143 آنقدر خوب بود که حتي برخي لابي ها و بي توجهي ها مانع ديده شدن آن و کسب موفقيتش نشد. اين روزها البته از «شيار 143» دومين فيلم بلند سينمايي نرگس آبيار زياد گفته و نوشته شده است اما آنچه گفتنش بارها و بارها درباره اين فيلم ضرورت دارد اين است که موفقيت و تاثيرگذاري يک فيلم را نبايد در سايه سرمايه گذاري هاي کلان و نام هاي بزرگ ديد بلکه با سرمايه اي اندک و نگاهي از روي توجه و تعهد و البته نيتي خالص، مي توان فيلمي ساخت که حتي بر مخالفانش هم تاثير بگذارد و آن ها را به تحسين آن وادار کند. در ادامه نگاهي خواهيم داشت به نکات مثبت «شيار 143» و دستاوردهايي که اين فيلم براي سينماي ما به ارمغان آورد.
نرگس آبيار؛ ظهور يک فيلمساز زن متعهد
اين حرف مريلا زارعي بعد از دريافت سيمرغ بهترين بازيگر زن براي بازي در فيلم «شيار 143» که گفت: «خوشحالم يک فيلمساز زن متعهد ديگر به جمع فيلم سازان کشور اضافه شد» را بايد يکي از مهم ترين دستاوردهاي فيلم «شيار 143» دانست؛ يعني ظهور يک فيلم ساز زن متعهد در سينماي ايران. به طور قطع بايد آبيار را به فهرست فيلم سازان تاثيرگذار سينماي ايران افزود و به آينده او اميدوار بود. توانايي نرگس آبيار در روايت داستان فيلم هايش آنقدر خوب و قابل تحسين است که حتي مخالفان جريان فکري داستان هايش را هم با خود همراه مي کند و بر آن ها تاثير مي گذارد. او اين استعدادش را در همان فيلم اولش (اشيا….) به خوبي نشان داده بود و در «شيار 143» هم با موفقيت بيشتري آن را به نمايش گذاشت.البته اين توانايي نرگس آبيار را بايد در استعداد قابل توجه او در نويسندگي جست و جو کرد که موجب شده است سير روايي داستان مهم ترين نقطه قوت در فيلم هايش باشد. منتظر باشيد که در آينده از نرگس آبيار بيشتر و بيشتر خواهيد شنيد.
«الفت»؛ شخصيت ماندگاري که نماد مادران شهدا در سينماي ايران خواهد شد
همان طور که حاج کاظم «آژانس شيشه اي» در سينماي ايران ماندگار شد و سال هاست که در خاطر بسياري از علاقه مندان به سينما مانده است، با قاطعيت مي توان گفت که شخصيت «الفت» در «شيار 143» با بازي بسيار خوب مريلا زارعي نيز شخصيت ماندگاري در سينماي ايران مي شود که نمادي باورپذير و کامل از مادران شهدا در سينماي ايران خواهد شد. شخصيتي که به لطف پرداخت خوب در فيلم نامه و بازي فوق العاده باورپذير مريلا زارعي به خوبي توانست چهره اي قابل باور و دقيق از مادر شهيد را در سينماي ايران به تصوير بکشد و ماندگار کند.
بهترين درخشش مريلا زارعي
اگر بگوييم بازي مريلا زارعي در نقش «الفت» يکي از بهترين بازي هاي تمام اعصار سينماي ايران بوده است سخن گزافي نگفته ايم. بازي به شدت باورپذير زارعي در «شيار 143» آنقدر قوي و کامل است که بهتر است بگوييم نقش الفت – مادر شهيد – را زندگي کرده و از آن تاثير گرفته است. بازي مريلا زارعي به حدي خوب بود که تحسين بسياري از منتقدان سرسخت را هم برانگيخت و به شايستگي نيز سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول زن را هم براي او به ارمغان آورد؛ سيمرغي که اگر چه به مذاق خيلي ها خوش نيامد اما تنها سيمرغي بود که واقعا شايسته دريافت کننده آن بود.
فيلمي مستقل، موفق و تاثيرگذار
مسئولان سينمايي ما معمولا براي اين که فيلمي متناسب با فرهنگ کشور و منويات خود بسازند، به سراغ اسم هاي بزرگ و سرمايه هاي کلان مي روند، اما ساخت فيلمي همچون «شيار 143» و فيلم «تنهاي تنهاي تنها» که نه اسم بزرگ و شناخته شده اي پشت آن بود و نه سرمايه اي کلان، نشان داد که تاثيرگذاري يک فيلم و نمايش فرهنگي غني و ارزشمند نيازي به اين موارد ندارد. «شيار 143» نشان داد که مي توان دوربين را به شهري همچون جيرفت در استان کرمان برد و فيلمي ساخت که بيشتر از بسياري فيلم هاي پر هزينه ديگر که در پايتخت ساخته مي شود تاثير گذار و جريان ساز باشد.
مردم و «شيار 143»
اکران فيلم سينمايي «شيار 143» و استقبال بي نظير مردم از آن، با اين که هيچ جنجال رسانه اي پشت اين فيلم نبود و تبليغات چنداني هم نداشت نشان داد که مردم نه تنها بر خلاف آنچه گفته مي شود طرفدار فيلم هاي به اصطلاح گيشه پسند نيستند بلکه به خوبي تفاوت بين فيلم خوب و بد را مي فهمند و به محتواهاي ارزشي و در اين نمونه خاص برخاسته از فرهنگ غني دفاع مقدس در صورتي که به خوبي پرداخته شده باشد توجه مي کنند، انتخاب «شيار 143» از طرف مردم به عنوان بهترين فيلم نيز خود مويد همين موضوع است هرچند با انتخاب دو فيلم براي اين بخش سعي در کمرنگ کردن موفقيت «شيار 143» داشتند.
بهترين روايت از خانواده شهدا
در سينماي ايران تاکنون فيلم هاي بسياري درباره خانواده شهدا و زندگي آن ها ساخته شده است؛ فيلم هايي که هرکدام گوشه اي از زندگي پر فراز و نشيب خانواده شهدا را روايت مي کند اما شايد بتوان گفت، «شيار 143» يکي از بهترين روايت ها از خانواده شهدا در سينماي ايران باشد که باز هم به لطف داستان و فيلم نامه قوي آن است. «شيار 143» نه تنها فيلمي براي مادران شهدا بلکه بهترين روايت از خانواده شهدا در سينماي ايران است.