تجربه دیدن «گل و قداره» از چشم دل نابینایان

شامگاه ۱۸ مهرماه جمعی از هنرمندان با چشمانی بسته در کنار ۱۵۰ نفر نابینا به تماشای نمایش «گل و قداره» جدیدترین اثر بهزاد فراهانی نشستند.

به گزارش تئاتر آنلاین، در آستانه فرا رسیدن ۲۳ مهرماه روز جهانی عصای سفید، جمعی از هنرمندان و اهالی رسانه به پیشنهاد حسین خطیبی پزشک روانشناس، با چشمانی بسته در کنار ۱۵۰ نفر نابینا به تماشای نمایش «گل و قداره» به کارگردانی بهزاد فراهانی شنبه ۱۸ مهرماه در سالن استاد سمندریان نمایش‌خانه ایرانشهر نشستند.

در پایان اجرای این نمایش مراسمی با حضور حسین خطیبی روانپزشک، علی اکبر جمالی رپییس انجمن نابینایان ایران، منصور شادکام قائم مقام این انجمن و بهزاد فراهانی کارگردان و بازیگر نمایش «گل و قداره» برگزار شد که در آن حضار به بیان احساسات و تجربه خود در طول اجرای نمایش با چشمان بسته و یا گاه با برداشتن چشم بندهای خود، پرداختند.

در این مراسم خطیبی ضمن تاکید بر اینکه تجربه‌ای که حاضرین در آن شرکت کردند یک بخش از تجربه خودشناسی محسوب می‌شود، گفت: وقتی که انسان به صورت آگاهانه یکی از حس‌های پنج‌گانه خود را خاموش می‌کند به سایر حواسش توجه پیدا می‌کند، همان اتفاقی که برای نابینایان از ابتدای عمرشان یا از لحظه‌ای که دچار نابینایی می‌شوند رخ می‌دهد. یعنی یک حس وقتی خاموش می‌شود قدرت بقیه حواس بیشتر و حساسیت آنها به محیط بیشتر می‌شود برای همین است که خیلی از نابینایان علی‌رغم آنکه توان دیدن ندارند، توان تصور‌کردن و توان بسیاری از کارهایی را دارند که حتی ممکن است از توان اقشار بینا هم بیشتر باشد.

این فعال حوزه ارتباطات عنوان کرد: اولین بار که من با انجمن نابینایان ایران آشنا شدم نکته جالبی را متوجه شدم، اینکه نابینایان منظم‌ترین افراد جامعه هستند و همه زندگی آنها بر اساس نظم است. اگر این لیوان آب را هر روز یک جا قرار می‌دهند، همیشه باید همانجا باشد زیرا اگر آنجا نباشد احتمالا پیدا کردنش برای آنها مشکل می‌شود. خیلی از ویژ‌گی‌های خاص را شاید در این دوستان و عزیزان بتوانیم بیابیم که در افراد بینا وجود ندارد و چه خوب است که حتی برای تقویت دیگر حس‌های خودمان هم شده از این تجربیات استفاده کنیم. در عصر حاضر این ما هستیم که باید از این دوستان کمک بخواهیم و بهره بگیریم.

خطیبی سپس با اشاره به اینکه چند روز پیش این نمایش را با چشم‌بند همراه با شقایق فراهانی تجربه کرده است، از این هنرمند خواست که تجربه خود را با حاضرین در میان بگذارند.

شقایق فراهانی، درباره حس خود گفت: تجربه بسیار حیرت انگیزی برای اولین بار برایم شکل گرفت. زیرا من همیشه روی صحنه بودم و کارها را به عنوان یک بیننده یا بازیگر دیدم ولی آن شب، تجربه خیلی خاصی بود. ابتدا فکر می‌کردم نمی‌توانم دوام بیاورم، خسته و یا اذیت می‌شوم ولی اتفاقی که افتاد برام خیلی لذت بخش بود، البته از جنس متفاوتی که تا آن لحظه تجربه اش را نداشتم.

در ادامه این مراسم بهزاد فراهانی عنوان کرد: من امشب متوجه شدم تخیل یک نابینا در وصل‌کردن لحظه چگونه است. من فکر می‌کنم چیزی که در ذهن تماشاگر نابینای امشب گذر می‌کرد با نمایش من متفاوت بود. تخیل این افراد میزانسنی دیگر، آدم‌های متفاوت و رنگ و سخن متفاوتی داشت. به عبارت دیگر امشب دو بار اثر من کارگردانی می‌شد چون اعتقاد من این است که نابینایان یک خلاقیت ویژه دارند.

این کارگردان پیشکسوت ادامه داد: برای به‌دست آوردن هزینه درس‌هایم، در کودکی کارگری می‌کردم. یکی از روزهای که می‌بایست بعد از کارم به سر کلاس می‌رفتم دیر رسیدم، وقتی پشت در کلاس استاد خزائلی که نابینا بود، رسیدم با این تفکر که وی نابیناست و متوجه نمی‌ شود، خواستم وارد کلاس شوم که ناگهان استاد با صدای بلند گفت فراهانی چرا دیر آمدی؟ گفتم که من کارگری می‌کنم، گفت بیا جلو ببینم، وقتی دستانم را لمس کرد متوجه شد و بعد دفتردار را صدا کرد و گفت تا زمانی که من اینجا درس می‌دهم فراهانی نباید پولی پرداخت کند.

این اظهارات بهزاد فراهانی با تشویق حضار مواجه شد. در ادامه برخی از نظرات حاضرین بینا، هنرمندان و اهالی رسانه خوانده و یا توسط خودشان ابراز شد که همگی متفق القول بر شگفت انگیز بودن، این تجربه تاکید داشتند.

علی اکبر جمالی رییس انجمن نابینایان در پایان درباره تجربیات افراد بینا که بیان شده بود، اظهار داشت: این حسی که دوستان بینا به‌دست آوردند بسیار نزدیک به احساسات نابینایان، به نظر من نابینایان اگر درست درک شوند، هیچ تفاوتی با مردم بینا ندارند.